To pytanie, wbrew pozorom, zadaje sobie wielu.  Istnieją różne wyobrażenia na ten temat, bardzo często błędne.

  Jedyną różnią między adwokatem a radcą prawnym w chwili obecnej jest to, że radca prawny może pozostawać w stosunku pracy, inaczej mówiąc może być gdzieś zatrudniony. Adwokat prowadzi kancelarię w formie jednoosobowej działalności gospodarczej bądź spółki – i tylko w taki sposób może pracować. Różnica ta ma przełożenie na możliwość występowania w postępowaniach karnych. Adwokat zawsze może być obrońcą czy też pełnomocnikiem w sprawie karnej, radca prawny tylko jeśli nie jest gdzieś zatrudniony.

  Do niedawna różnica między adwokatem a radcą prawnym pod względem praktycznym dla Klientów polegała na tym, że radca prawny w ogóle nie mógł występować w sprawach karnych. W roku 2015 radcowie prawni uzyskali uprawnienia do występowania również w tych postępowaniach.

  Niewątpliwą różnicą jest też kolor żabotu togi, u adwokata jest to kolor zielony, a u radcy prawnego niebieski.

 

Dlaczego radca prawny może, a adwokat nie może być w stosunku pracy? 

  Idea zakazu pozostawania w stosunku pracy przez adwokata ma swoje źródło w zapobieganiu sytuacji, w których adwokat byłby od kogokolwiek zależny. Adwokat aby wykonywać swój zawód rzetelnie musi mieć sytuację zawodową pozbawioną zależności. Adwokat nie może obawiać się, że jego jakakolwiek decyzja czy działanie odbije się na jego karierze zawodowej, nie może również znajdować w położeniu, w którym ktoś wydaje lub może mu wydać polecenie służbowe. Tylko niezależność zapewnia Klientowi najwyższy standard obsługi prawnej.

  Powyższe wpłynęło na wprowadzenie zakazu występowania radcy prawnego w postępowaniach karnych będącego w zatrudnieniu.

  Możliwość pozostawania przez radcę prawnego w stosunku pracy wynika w głównej mierze z historii tego zawodu.
 

Skąd wziął się zawód radcy prawnego i adwokata? 

  Zawód adwokata bierze swoje początki już w starożytności. Istniał praktycznie wszędzie gdzie wykształciły się i funkcjonowały systemy prawne. Na przestrzeni wieków funkcjonował właściwie w ten sam sposób, adwokat był przede wszystkim pełnomocnikiem, czyli tym który występuje za kogoś, w jego imieniu, służy pomocą prawną i radą. W Polsce początki adwokatury najczęściej datuje się na czasy króla Bolesława I Chrobrego. W ramach ciekawostki wspomnieć należy, że takie znane nam wszystkim postacie jak Mikołaj Rej, Jan Kochanowski i… Jan Brzechwa byli adwokatami. W 2018 roku obchodzono 100 lecie Odrodzonej Adwokatury Polskiej – odrodzonej po latach panujących zaborów w Polsce, odrodzonej po uzyskaniu na powrót niepodległości.

            Zawód radcy prawnego bierze swoje początki w latach 60 Polski Ludowej. Zawód ten został stworzony do obsługi przedsiębiorstw państwowych. Radcowie prawni dbali o interes społeczny. W 1982 roku uregulowano ustawowo zawód radcy prawnego, jednakże nadal aż do 1988 roku zawód radcy prawnego był ściśle związany z władzą państwową. Po 1988 roku zawód ten stopniowo uwalniał się spod władzy państwowej by w roku 1997 wraz z wejściem w życie nowelizacji ustawy o radcach prawnych stał się zawodem zbliżonym do zawodu adwokata. W kolejnych latach różnice w tychże zawodach zanikały.

 

Czy utrzymanie podziału zawodów ma sens? 

  Zdania na ten temat są bardzo podzielone. Co rusz pojawiają się pomysły aby zawody te połączyć. Już sam powyższy wpis świadczy o tym, że zawody te mają zupełnie inną historię, co wpływa na brak chęci połączenia zawodów przez samych zainteresowanych. Nie sposób także odpowiedzieć na tak prozaiczne pytania: jak połączony zawód miałby się nazywać? jakiego koloru żabot przedstawiciel tego zawodu miały nosić? 

  Obserwując od lat szeroką dyskusję na temat połączenia zawodów, jednego można być pewnym, na postawione pytania jeszcze długo nie poznamy odpowiedzi.

---

  Więcej interesujących informacji na temat zawodu adwokata można znaleźć we wpisie pt. Czym zajmuje się adwokat?